مرد صبور

پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:

من صبر علی خلق امراة سیّئة الخلق و احتسب فی ذلک الاجر اعطاه‌الله ثواب الشّاکرین. 9

هر مردی که اخلاق بد همسر خود را به خاطر پاداش آن تحمّل کند، خداوند پاداش شاکران را بدو عطا کند.

نیکی به خانواده عمر را زیاد می‌کند

امام صادق علیه‌السّلام فرمود:

من حسن برّه باهله زادالله فی عمره.‌ 10

هر کس به خانواده خود نیکی کند خداوند عمر او را زیاد می‌کند.

بهترین مردان

فاطمه زهرا سلام‌الله علیها فرمود:

خیار کم الینکم منا کبة و اکرمهم لنسائهم. 11

بهترین افراد شما نرم خوترین شمایند، و آنها کسانی هستند که بیشتر به زنانشان احترام می‌گذارند.

زنان، صاحبان بیشترین خوبی

امام صادق علیه‌السّلام فرمود:

اکثرا الخیر فی النّساء.12

بیشترین خیر در زنان است.

مردی که در حقّ خانواده خود کوتاهی کند

رسول اکرم صلّی‌الله علیه وآله فرمود:

ملعون ملعون من ضیّع من یعول.13

ملعون است، ملعون است کسی که درباره افراد تحت نظر خود کوتاهی کند.

مرد نباید بر خانواده خود سخت بگیرد

امام رضا علیه‌السّلام فرمود:

ینبغی للرّجال ان یوسّع علی عیاله لئلّا یتمنّوا

موته. 14

سزاوار است برای مرد که بر زن و فرزند خود توسعه دهد (سخت نگیرد) تا مر گ او را از خدا نخواهند.

حدیث دیگر

رسول خدا صلّی‌الله علیه وآله می‌فرماید:

لیس منّا من وسع علیه ثمّ قتر علی عیاله.15

کسی که خداوند به او وسعت زندگی داده ولی او به خانواده خویش سخت می‌گیرد با ما بستگی روحانی و معنوی ندارد.

سه خصلتی که مرد در خانه به آنها نیاز دارد

امام صادق علیه‌السّلام فرمود:

انّ المرء یحتاج فی منزله و عیاله الی ثلاث خلال یتکلف‌ها و ان لم یکن فی طبعه ذلک: معاشرة جمیلة، وسعة بتقدیر، و غیرة بتحصّن. 16

هر مردی در منزل خود نسبت به عیال و خانواده‌اش به سه خصلت احتیاج دارد: معاشرت خوب، وسعت در زندگی، و غیرت بر حفاظت آنها.

سلام دادن به اهل خانه

حضرت رسول اکرم صلّی‌الله علیه وآله فرمود:

سلّم علی اهل بیتک یکثر خیر بیتک. 17

بر اهل خانه‌ات سلام بگو تا برکت و خیر خانه‌ات زیاد گردد.

جاء رجل الی الحسن علیه‌السّلام یستشیره فی تزویج ابنته، فقال: زوج‌ها من رجل تقیّ فانّه ان احبّها اکرم‌ها و ان ابغض‌ها لم یظلم‌ها.

مردی خدمت حضرت امام حسن علیه‌السّلام رسید تا درباره تزویج دخترش مشورت کند، حضرت فرمود: به مرد باتقوا او را شوهر بده زیرا اگر او را دوست بدارد، احسان و اکرامش می‌کند و اگر دوستش نداشته باشد، به او ظلم نخواهد کرد.

مکارم الاخلاق، ص 222

حقّ زن بر مرد

رسول گرامی اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:

حقّ المراة علی زوج‌ها ان یسدّ جوعت‌ها، و یستر عورت‌ها، و لا یقبح لها وجهاً. 1

حقّ زن بر شوهر این است که او را گرسنه نگذارد، و بدنش را بپوشاند، و هیچگاه با او بد رفتاری نکند.

اظهار محبّت نسبت به همسر

پیامبر مکرّم اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:

قول الرّجل للمراة انّی احبّک لا یذهب من قلب‌ها ابداً. 2

شوهری که به همسرش بگوید دوستت دارم، این سخن همیشه در دل زن خواهد ماند.

یک دستور اخلاقی در روز جمعه

حضرت علی‌علیه‌السّلام فرمود:

اطرفوا اهالیکم فی کلّ جمعة بشیء من الفا کهة کی یفرحوا بالجمعة. 3

برای اهل و عیال خود در هر روز جمعه مقداری میوه تازه ببرید تا  از روز جمعه خشنود شوند.

سفارش نسبت به خانواده

پیامبر بزرگوار اسلام صلّی‌الله علیه وآله می‌فرماید:

خیرکم خیرکم لا هله، و انا خیرکم لا هلی. 4

برترین شما کسی است که نسبت به اهل خود نیکوتر باشد، و من از همه شما نسبت به اهل خودم بهترم.

مرد جهنّمی

پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله علیه وآله فرمود:

من اضرّ بامراة تفتدی نفس‌ها لم یرض‌الله له بعقوبة دون النّار. 5

هر مردی که همسرش را آزار دهد تا مهرش را ببخشد و جانش را آزاد کند، خداوند به کمتر از جهنّم برای او راضی نخواهد شد.

غیرت بیجا

علی‌علیه‌السّلام فرمود:

ایّاک و التّغایر فی غیر موضع الغیرة فانّ ذلک یدعو الصّحیة منهنّ الی السّقم. 7

بپرهیزد از غیرت بیجا (سخت‌گیرهای نامعقول و احیاناً متّهم کردن همسر)، زیرا این کار زن پاکدامن را به آلودگی گرایش می‌‌دهد.

همسر خود را نزنید

نبی مکّرم اسلام صلّی‌الله علیه وآله می‌فرماید:

من ضرب امراة بغیر حقّ فانا خصمه یوم القیامة. لا تضربوا نسائکم، فمن ضرب‌ها بغیر حقّ فقد عصی ‌الله و رسوله. 7

هر کس عیال خود را بدون هیچ حقّی بزند من در روز قیامت دشمن اویم. نزنید زنهای خود را، که هر کس بی‌حقّ آنها را بزند از فرمان خدا و رسول سرپیچی کرده است.

عذاب دست دادن نامحرم

امام صادق علیه‌السّلام فرمود:

من صافح امراة تحرم علیه فقد باء بسخط من الله عزّ و جلّ. 8

هر که با زن نامحرم دست دهد خشم خدای عزّ و جل را برای خود فراهم آورده است.

آیا حجاب اجباری است ؟

با توجه به احادیث تاریخی مربوط به صدر اسلام ، شکی نیست که حجاب به دو صورت وجود داشته ، اول اینکه برای زنان مسلمان واجب بوده و دوم اینکه برای زنانی که رعایت نمی کردند و حکم دین را قبول نداشتند و همچنین زنان غیر مسلمان اختیاری بوده است .

 بر فرض مثال می شود به این حدیث از امام صادق ( ع) اشاره کرد :

 « عباد بن صهیب : سمعت اباعبدالله علیه السلام یقول : لا بأس بالنظر الی رؤوس نساء اهل تهامة و الاعراب و اهل السواد و العلوج لانهم اذا نهوا لا ینتهون »

 به این معنا که « حضرت صادق علیه السلام فرمود نگاه کردن به سر زنان تهامه ، بادیه نشینان ، دهاتیهای حومه و علج ها ( غیر عرب های بی سواد ) ، مانعی ندارد ، زیرا ایشان را هر گاه نهی کنند ، فائده ندارد . »

با استناد به همین حدیث و دیگر روایات و مستندات فقهی می توان به این نتیجه رسید که در آن زمان زنان دو دسته بوده اند ، عده ای که پیرو شریعت بوده اند و با ارشاد و امر به معروف ، حدود حجاب را رعایت می کردند و دسته دوم زنانی بودند که امر به معروف و نهی از منکر در آنها کارگر نبوده است و به دلیل نداشتن اعتقادات مذهبی یا اصلا مسلمان نبودن حجاب را رعایت نمی کردند ، در نتیجه مشخص می شود که حتی خود حضرت امام صادق علیه السلام معتقد بودند که نباید حجاب را اجباری کرد و به زور آن را به کسی تحمیل کرد ، که به وضوح از حدیث فوق قابل مشاهده است .

جمع بندی و نتیجه گیری

در پایان باید خاطر نشان کنم که حجاب نه صرفا یک پوشش محدود کننده است بلکه یک امتیاز برای محبوبیت است ، در حقیقت اسلام با وضع قانون حجاب برای زنان ، خواسته است که استعدادهای نهان زنان در همه زمینه ها از جمله ، روانی و اجتماعی شکوفا کند و همچنین جلوی عواقب سوی اجتماعی ، اقتصادی و …. که از بی بند و باری و هرزه گی ایجاد می شود را بگیرد ، این دیدگاه اسلام است برای سعادت و کامیابی بشر ، حال اگر دین دارید و به وجود خدا اعتقاد دارید ، ملزم به آنید که از دستوراتش پیروی کنید و اگر هم دین ندارید و این را محدودیتی برای خود میدانید بر اساس همان اصل اختیار ، مختارید که دو روزی را که در این جهان فانی می گزرانید آزاد باشد ، عدالت بعدا اجرا خواهد شد .

توضیح : مطلب فوق با اقتباس از کتاب حجاب نوشته آیت الله مطهری نوشته شده است ، علاقه مندان میتوانند برای مطالعه جامع تر به نسخه اصلی آن مراجعه کنند .

فواید حجاب :

برای درک بهتر حجاب از دیدگاه اسلام ، در ابتدا باید به این نکته توجه کرد که اصلا حجاب چه فایده ای برای زن دارد و اگر ذاتا پوششی محدود کننده است ، پس چه نیازی به روشن کردن علل پیدایش آن است !

لذا در ابتدا چند ویژگی منحصر به فرد آن را بر می شمارم و بعد میروم سراغ اصل مطلب :

? – بالا بردن ارزش : برای درک این فایده باید به علم روانشناسی رجوع کنیم ، بر طبق خواص ذاتی و فطری مردان ، معمولا زنانی که سهل الوصول و بخشنده اند ، مورد احترام و توجه مردان نیستند  .

مردان ذاتا به دلیل ماهیت کاشف گونه شان ، به دنبال کشف و تسخیر زنان دست نیافتی اند ، حیا و شرم ذاتا مردان را جذب می کند و حجاب به عنوان یک حائل بین زن و مرد ، این قوه قدرتمند مردان را ، مداوم تحریک می سازد .

شاید الان این سوال برای شما به پیش آید که ” خوب اینکه همش به نفع مردانه ! پس چه فایده ای برای زنان دارد ؟ “  پاسخ این پرسش بسیار ساده است ، مردان همواره  به دلیل روح خشن و سختشان ، و همچنین به دلیل برتری جسمی شان ، به صورت طالب اند  و زنان به دلیل ماهیت لطیف و احساسی شان ، همواره مطلوب اند ، در ادبیات همواره زن معشوق و مرد عاشق است ، زن محبوب و مرد محب است ، در نتیجه زنان برای کسب این محبت و گرفتن احساس امنیت روحی – جسمی – جنسی – روانی و …. و از همه مهمتر احترام و ارزش انسانی که بر حق برابر با مردان دارند ، از جنس مخالفشان ، نیازمندند که مرد به آنها توجه کند و محبت و عشق و همه چیزش را به او هدیه بدهد و مرد هم بر طبق همان اصلی که گفتم ، فطرتا این چنین زنی را ارزش مند میبیند و انتخاب میکند تا محبت و عشق و همه زندگی اش را به او هدیه دهد ، مرد هر چه بیشتر در طلب مطلوبش رنج بکشد ، قدر آن را بیشتر می داند !

? -  امنیت اجتماعی : برای درک این فایده نیز باید بگویم که مسئله حجاب یا پوشش در اسلام این نیست که بحث بر سر عریان بودن زن در اجتماع است یا بر سر پوشیده بودن آن ، مسلما از نظر اسلام این عدالت نیست که مرد به دلیل برتری جسمی اش ، بخواهد زن را مستعمره خود کند و از او بهره کشی جنسی بکند ، در جوامعی که برهنه گی رواج دارد ، زن در حقیقت ابزار ویترین گونه ای برای تامین رضایت مردان در آمده است ، چیزی که بیشتر طرفداران فمنیست امروزی نیز با آن به شدت مخالف اند ، حال انکه اسلام با توجه به این امر با مطرح کردم مسئله پوشش ، معتقد است که اجتماع و بلاخص مردان در صورت تحقق این امر و کاهش سطح استثمار جنسی در جامعه می شود امنیت اجتماعی را برقرار کرد ، چیزی که در طول تاریخ صحتش به اثبات رسیده است .

حد و مرز پوشش از نظر اسلام

کلا بر اساس مستندات فقهی ما چندین آیه در مورد پوشش زنان داریم که به طور کل دو ایه از سوره های نور و احزاب در خصوص حجاب عموم زنان اند و بقیه آیات در مورد پوشش زنان پیامبر اند که بیشتر جنبی تدبیر سیاسی داشته اند و در مورد عموم زنان کاربردی ندارند ، لذا از ذکر آنها خود داری می کنم .

اما آیات مربوط به پوشش زنان در سوره نور :

« قل للمؤمنین یغضوا من ابصارهم و یحفظوا فروجهم ذلک ازکی لهم ان الله خبیر بما یصنعون  ??  و قل للمؤمنات یغضضن من بصارهن و یحفظن فروجهن و لایبدین زینتهن الا ما ظهر منها و لیضربن بخمرهن علی جیوبهن و لا یبدین زینتهن الا لبعولتهن او آبائهن او آباء بعولتهن او ابنائهن او ابناء بعولتهن او اخوانهن او بنی اخوانهن او بنی اخواتهن او نسائهن او ما ملکت ایمانهن او التابعین غیر اولی الاربة من الرجال او الطفل الذین لم یظهروا علی عورات النساء ، و لا یضربن بارجلهن لیعلم ما یخفین من زینتهن و توبوا الی الله جمیعا ایها المؤمنون لعلکم تفلحون ??

 » به این معنا که خدواند متعال میفرماید : «

 به مردان مؤمن بگو دیدگان فرو خوابانند و دامنها حفظ کنند . این برای‏ شما پاکیزه‏تر است . خدا بدانچه می‏کنید آگاه است ?? به زنان مؤمنه بگو دیدگان خویش فرو خوابانند و دامنهای خویش حفظ کنند و زیور خویش آشکار نکنند مگر آنچه پیدا است ، سرپوشهای خویش بر گریبانها بزنند ، زیور خویش آشکار نکنند مگر برای شوهران ، یا پدران ، یا پدر شوهران ، یا  پسران ، یا پسر شوهران ، یا برادران ، یا برادر زادگان ، یا خواهرزادگان ، یا زنان ، یا مملوکانشان ، یا مردان طفیلی که حاجت به زن ندارند ، یا  کودکانی که از راز زنان آگاه نیستند ، و پای به زمین نکوبند که زیورهای مخفیشان دانسته شود . ای گروه مؤمنان همگی به سوی خداوند توبه برید ، باشد که رستگار شوید » .

و آیات سوره احزاب :

 « یا ایها النبی قل لازواجک و بناتک و نساء المؤمنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلا یؤذین و کان الله غفورا رحیما ??  »

 به این معنا که خدواند متعال می فرماید :

 « ای پیغمبر به همسران و دخترانت و به زنان مؤمنین بگو که  جلبابهای ( روسریها ) خویش را به خود نزدیک سازند . این کار برای اینکه‏ شناخته شوند و مورد اذیت قرار نگیرند نزدیکتر است و خدا آمرزنده و مهربان است » .

کلیه علمای شیعه و سنی با استناد به این آیات که تنها آیات مربوط به پوشش زنان در قران کریم اند ، احکام و آرای خود را ابراز می دارند که هر کدام بر اساس نوع تفسیرشان از آیات مذکور و شان نزول آیات می باشد ، من از اظهار نظر تخصصی در این مورد خودداری می کنم چون اصلا فقیه نیستم و قصد هم ندارم اینجا بحث فقهی بکنم ، اما فقط بنا بر اطلاعتان باید خدمتتان معروض بدارم که بیشتر سه نوع رای بر اساس آیات فوق ارائه شده است :

? – آرائی که توسط کسانی که معتقدند که پوشش باید به اندازه ظاهر شدن صورت و کفهای دست و پا باشد ، ارائه شده است . ( اکثر علمای اهل تسنن و تشیع )

? –  آرائی که توسط کسانی که معتقدند که پوشش باید به صورت کامل اجرا شود و هیچ کجای زن پیدا نباشد ، ارائه شده است . ( بعضی از علمای اهل تسنن و تشیع )    

بدیهی است که شما بر اساس نوع مرجع تقلیدتان و مذهبتان ( تشیع یا تسنن ) ، می توانید میزان حد و مرز معین شده را رعایت کنید .

علل پیدایش حجاب

با توجه به تاریخچه ذکر شده و همچنین موضوعات اخیر این سوال در ذهن پدید می آید که علل پیدایش حجاب چه بوده است ؟ من در ابتدا به دلیل حساسیت موضوع و وجود فلسفه های گوناگون در هر دو طرف موافق و مخالف با این پدیده در ابتدا به این موضوع از منظر جوامع غیر اسلامی می پردازم و سپس در سر فصل بعدی به تفصیل علل پیدایش حجاب از نظر اسلام را شرح میدهم .

کلا ? نوع نظر مختلف در مورد پیدایش حجاب در جوامع غیر اسلامی ذکر شده است ، این نظرات از قرار زیر اند :

? – میل به ریاضت کشیدن ( بعد فلسفی ) : که بر اساس آن چون عده ای نتیجه همه بدیها را در معاشرت با زن و همچنین شهوترانی میدانستند با محدودکردن زن در پوشش و خانه نشین کردن آن سعی بر کاستن این عواقب داشتند ، نمونه این تفکر را میتوان در مکتب بودیسم و درکشورهای  شرقی آسیا از جمله هند و چین مشاهده کرد .

? – عدم امنیت و عدالت اجتماعی ( بعد اجتماعی ) : عده ای معتقدند که در جوامع قدیم چون امنیت و عدالت اجتماعی وجود نداشته ، لذا حجاب برای مصونیت زن از تجاوز یا تصاحب ، صاحبان زور و قدرت ، ابداء شده است ، نمونه این تفکر را میتوان در ایران باستان و جوامعی که حرمسراها در آنها بسیار بوده اند ، دید .

? – پدر سالاری و حس مالکیت برای استثمار زن ( بعد اقتصادی ) : افرادی که این عامل را از جمله عوامل پیدایش حجاب میدانند ، معتقدند که روح پدر سالاری و حس مالکیت مردان بر زنان برای استثمار آنان و کنترل و بهره کشی اقتصادی از آنها بعد از گذشت دوران کمونیزم جنسی در تاریخ ، موجب پیدایش حجاب شده است ، نمونه این تفکر را نیز میتوانید در غرب و طرفداران کمونیزم ، مشاهده کرد .

? – حسادت و خودخواهی مردان ( بعد اخلاقی ) : عده ای که به این عامل معتقدند ، میگویند که چون مردان بر مردان دیگر  هم نوع خودشان رشک میورزیدند ، لذا برای جلوگیری از اینکه زنشان مورد توجه مرد دیگری قرار گیرد ، آن را در پوشش محدود میکردند ، نمونه این تفکر را میتوان در جوامع بدوی اروپا مشاهده کرد .

? – واقعیت وجودی خود زنان ( بعد روانی ) : افرادی که به این عامل معتقدند ، می گویند چونکه زنان از گذشته به دلیل کمبود توان جسمانی شان نسبت به مردان و همچنین مسائلی دیگر احساس حقارت می کردند ، لذا با پوشاندن و مخفی کردن خود ، سعی داشتند براین عامل روانی شان چیره شوند ، نمونه این تفکر را میتوانید در تعالیم دین یهود و ایران باستان مشاهده کرد .

خوب ، حال که با انواع ? گانه عوامل پیدایش حجاب از نظر مخالفین این امر و همچنین جوامع غیر اسلامی آشنا شدید ، ممکن است که به این نتیجه برسید که ” پس با این اوصاف علل پیدایش حجاب در دین اسلام نیز وابسته به یکی از عوامل فوق است ” یا اینکه این سوال در ذهنتان نقش ببدند که ” پس نظر اسلام در مورد حجاب چگونه است و آیا این عوامل در پیدایشش نقش داشته اند یا خیر ؟ ” ، اگر که درست حدس زده باشم ، باید خدمتتان معروض بدارم که همه عوامل ? گانه از نظر اسلام مترودند و علل پیدایش حجاب در اسلام به طور کلی با همه عوامل فوق متفاوت است که در ادامه به شرح آنها میپردازم

، فقط قبل از پرداختن به آنها علل مترود بودن این نظریات را به اختصار متذکر میشوم که :

? – از نظر اسلام ریاضت کشیدن و دروری جستن از نعمات و لذات دنیوی ، امری منع شده می باشد و به طور کلی در تمامی قوانین اسلام جانب اعتدال در بهره وری از مواهب دنیوی رعایت شده و تند روی در هر صورتی منع شده است ، لذا این عامل در پیدایش حجاب اسلام نقشی نداشته است .

? – در زمان جاهلیت ، امنیت جنسی در عربستان برقرار بوده و تنها چیزی که وجود نداشته امنیت اجتماعی بوده است که آن هم ناشی از زندگی قبیله ای بوده ، پس این عامل نیز در پیدایش حجاب اسلامی نقشی نداشته است .

? – اسلام هرگز نخواسته است که زن بره کش اقتصادی مرد باشد ، این را به وضوح میتوان از بین دستورات و قوانین اسلامی مشاهده کرد . ( رجوع شود به مقررات ازدواج ، دیه و ….. در قوانین اسلامی ) .

? -  در اسلام ، دو  رویکرد برای مردان تعریف شده است ، حسادت و غیرت و برای زنان یک حس به عنوان حسادت ، لذا اسلام رویکرد حسادت را چه در زنان و چه در مردان به شدت ناپسند می داند و با آن مقابله کرده است و قوانیی را که وضع کرده گواه بر این اند ، اما حس غیرت که برای پاسبانی از کیان خانواده است را در مورد مرد تعریف کرده است ، که این حس غیرت با آن حس حسادت که از عوامل پیدایش حجاب میباشد ، تفاوتها بسیار دارد که میتوانید برای برسی آن به مراجع مختلف اجتماعی و مذهبی مراجعه فرمایید ( در مقالات بعدی به تفصیل توضیح داده خواهد شد ) .

? – قوانین اسلام برای زنان که خود نشانگر احترام اسلام به زنان ، به عنوان موجوداتی همسان با مردان است و خود حضور زن در جوامع گذشته اسلامی نیز گواهی بر این مدعاست ، لذا از این جهت هم این عامل ، مسبب پیدایش حجاب در اسلام نبوده است .

سفر دوباره
یادداشت چهارم
بدون شرح ...
تست های روانشناسی
مناجات با خدا
یادداشت سوم
سالگرد ساخت مسجد مقدس جمکران به دستور امام زمان ( عج )
مسجد مقدس جمکران افراط ها و تفریط ها :
گزارش کاراموزی ساختمان
خلاصه ترجمه جز چهارم
خلاصه ترجمه جز دوم و سوم
مجموعه عکس های کعبه
سخنان پیامبر (ص) درباره ماه مبارک رمضان در اواخر ماه شعبان
جمعه زیباست چون یار آمدنیست
عصر ظهور
[همه عناوین(72)][عناوین آرشیوشده]