مسجد مقدس جمکران افراط ها و تفریط ها :
تفریط ها :
1 – اصالت مسجد
گاهی شنیده می شود که " مسجد جمکران بر مبنای یک خواب بنا شده است و خواب حجیت ندارد " حال آنکه هر دو نکته این جمله مورد اشکال است
مسجد جمکران بر مبنای یک خواب بنا نشده است به طوری که در واقعه تشرف " حسن بن مثله جمکرانی " به محضر امام زمان ( عج ) می خوانیم که ... ( داستان به طور کامل بعدا ذکر می شود )
و صحت ادعای حسن بن مثله با نشانه ای که امام ( عج ) قرار داده بودند ( شفا گرفتن بیماران پس از خوردن ولیمه ای خاص ) ثابت شد و نقل این واقعه از سوی شیخ صدوق موید دیگر آن است .
- آیت الله حاج شیخ مرتضی حائری در این باره گفته اند : داستان مسجد جمکران که در بیداری واقع شده در کتاب تاریخ قم از صدوق نقل شده است .
- آیت الله بروجردی که مرد دقیق و ملایی بودند می فرمود : این داستان در زمان صدوق واقع شده و این که او نقل کرده است دلالت بر کمال صحت آن دارد .
همچنین امام زمان ( عج ) به حسن بن مثله جمکرانی فرمودند : به مردم بگو به این مکان ( مسجد جمکران ) رغبت داشته باشند و آن را عزیز دارند .
2 – عرض حاجت
مطابق دلایل روایی و مستندات تاریخی ، تمامی ائمه اطهار ( ع ) ( به جز حضرت حجت ( عج ) ) به شهادت رسیده و به مرگ طبیعی از دنیا نرفته اند بنابراین عرض حاجت به آن بزرگواران ، به مقتضای زنده و شنونده بودنشان ، ایراد عقلی و شرعی ندارد ، البته با این نیت که آنان ، مستقل در براورده کردن نیازهای ما نیستند بلکه به دلیل جایگاه برگذیده ای که نزد خداوند متعال دارند می توانند حاجت ما را بخواهند و شفاعت ما را بطلبند ، صد البته باید دانست که ابزار حاجت به محضر معصوم ( ع ) نیز همانند دعا به پیشگاه خداوند است که شاید اجابت شود و شاید صلاح در عدم اجابت آن باشد .
افراط ها :
1 – سفر به جمکران بدون زیارت حضرت معصومه ( س )
امام صادق ( ع ) : می فرمایند : ما اهل بیت حرمی داریم و آن سرزمین قم است و بانویی از فرزندان من به نام فاطمه در آن جا به خاک سپرده می شود ، هر کس او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود ( علامه مجلسی ، بحار الانوار ، ج 99 ، ص 267 )
امام رضا ( ع ) می فرمایند : هر کس معصومه را در قم زیارت کند مانند این است که مرا زیارت کرده است ( ذبیح الله محلاتی ، ریاحین الشریعه ، ج 5 ، ص 35 )
امام جواد ( ع ) می فرمایند : هر کس عمه ام را زیارت کند بهشت از آن اوست ( جعفر بن محمد بن بن قولویه القمی ، کامل الزیارت ، ص 324 )
اما با وجود این همه فضیلت برای زیارت این کوثر کویر متاسفانه مسجد جمکران برای برخی از علاقمندان اهل بیت ( ع ) وسیله سلب توفیق شده به طوری که دیده شده برخی کاروان های زیارتی ، زائران را مستقیم به مسجد جمکران می برند و دوباره به مبدا باز می گردانند بدون انکه توفیق زیارت حضرت معصومه ( س ) را داشته باشند .
بدون شک این پدیده از بزرگنمایی هایی حاصل شده که درباره " حاجت دهی در این مسجد" و نیز " پدیده ملاقات گرایی " صورت گرفته
2 چله گرفتن های غیر مستند
محدث نوری ( ره ) در کتاب شریف نجم الثاقب ، رفتن چهل شب چهارشنبه به مسجد سهله یا چهل شب جمعه به مسجد کوفه را از جمله عبادات مشروعه می داند ( میرزا حسین طبرسی نوری ، نجم الثاقب ، ص 838 )
و آنچه معلوم است چله نشینی ها و زیارت مسجدی دیگر در چهل شب خاص بجز مساجد ذکر شده درباره جای دیگری هیچ سند مخصوصی وجود ندارد و هیچ روایت ، توقیع یا دستوری درباره رفتن به مسجد جمکران در شب های چهارشنبه وجود ندارد حتی خود واقعه تشرف حسن بن مثله نیز در شب سه شنبه بوده و نه چهارشنبه
عبادت در مسجد جمکران ، همانند هر مسجد دیگری ، در هر یک از شب های هفته با فضیلت است و در شب و روز جمعه با فضیلت تر است
بنابراین کمترین آفت این چله گرفتن های بدون سند وقتی ظاهر می شود که افراد با هدف رسیدن به نتایج خاص ، این اعمال را که با مشقات مختلف انجام می دهند و وقتی پس از پایان آن ، نتیجه مورد نظرشان را نمی گیرند نسبت به بقیه معارف و دستورات دینی نیز بی اعتماد می شوند .
3 – چاه جمکران
علامه مجلسی در تحفه الزائر و سبزواری در مفاتیح النجاه آورده اند : هر کس حاجتش را به شکل کتبی ابراز کرد و آن را در ضریح یکی از ائمه ( ع ) بیندازد یا آنکه آن را ببندد و در رودخانه ، برکه یا چاهی عمیق بیاندازد و بداند که به حضرت صاحب الزمان ( عج ) خواهد رسید ( طبرسی ، نجم الثاقب ، ص 789 )
خود امام زمان ( ارواحنا فداه ) فرموده اند که : ما از حال شما بی اطلاع نیستیم و شما را فراموش نمی کنیم ( علامه مجلسی ، مهدی موعود ، ج 2 ، ص 594 )
به هر حال فلسفه این دستور هر چه باشد خصوصیتی برای چاه جمکران وجود ندارد و راز و نیاز با حضرت شفاهی صورت گیرد یا مکتوب در رود انداخته شود یا در سینه بماند به ایشان خواهد رسید
با امید آنکه با معرفت و آگاهی بیشتری به زیارت مسجد جمکران برویم و التماس دعا .
.jpg)
